بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های امیدبخش برنج (oryza sativa l.)

نویسندگان

حسین رحیم سروش

چکیده

به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه و صفات کمی و کیفی هشت لاین امیدبخش برنج به همراه ارقام خزر و نعمت به عنوان شاهد، آزمایشی در سه منطقه گیلان در سال های 1376 و 1377 اجرا شد. نوع طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و فاصله بوته 25×25 سانتیمتر بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ های مختلف از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. آزمون بارتلت، یکنواختی اشتباهات آزمایشی را تأئید کرد و سپس تجزیه واریانس مرکب با فرض تصادفی بودن سال ها و مکان ها و ثابت بودن ژنوتیپ ها و هم چنین آزمون f براساس امیدریاضی میانگین مربعات انجام شد. معنی دار شدن نتایج نشان داد که اثر ساده ژنوتیپ که بیانگر وجود تفاوت در بین ژنوتیپ های مختلف بود. اثر ساده مکان و سال و اثر متقابل مکان× ژنوتیپ و سال× ژنوتیپ معنی دار نشدند. یعنی ژنوتیپ های متفاوت عکس العمل یکسانی را در مکان ها و سال های مختلف داشتند. در حالی که اثر متقابل سال×مکان و سال ×مکان× ژنوتیپ معنی دار شدند. این مسئله اهمیت اثرمتقابل سال × مکان را بر روی معنی دار شدن اثر متقابل سه جانبه نشان داد. پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ ها با استفاده از شش روش مختلف شامل واریانس و ضریب تغییرات محیطی (پارامتر 1)، ضریب رگرسیون میانگین عملکرد به شاخص محیطی (پارامتر 2)، واریانس انحراف از خط رگرسیون (پارامتر 3) و واریانس و ضریب تغییرات درون مکانی (پارامتر 4) تعیین گردید. نتایج حاصل از این روش ها کم و بیش متفاوت بود ولی در تمام روش ها ژنوتیپ های 7604 و 7606 به ترتیب با متوسط عملکرد 331/4 و 313/4 تن در هکتار علاوه بر شاهد خزر و نعمت، به دلیل داشتن واریانس ((s2i و ضریب تغییرات محیطی (cvi) و واریانس درون مکانی (msy/p) کمتر، دارا بودن ضریب خط رگرسیون (bi) معادل یک و هم چنین واریانس انحراف از خط رگرسیون ((s2di کم و غیرمعنی دار ، به عنوان ژنوتیپ های پایدار شناخته شدند. در نتیجه این ژنوتیپ ها با توجه به داشتن میانگین عملکرد دانه بیشتر از شاهد خزر و خصوصیات کیفیت پخت و تبدیل مناسب به عنوان ژنوتیپ های جدید انتخاب شدند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)

به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه و صفات کمی و کیفی هشت لاین امیدبخش برنج به همراه ارقام خزر و نعمت به عنوان شاهد، آزمایشی در سه منطقه گیلان در سال‌های 1376 و 1377 اجرا شد. نوع طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و فاصله بوته 25×25 سانتیمتر بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود داشت. آزمون بارتلت، یکنواختی اشتباهات آز...

متن کامل

بررسی اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط و پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)

In order to determine the genotype × environment (GE) interactions and yield stability, an experiment was conducted with 10 promising genotypes of rice and two control varieties (Shiroudi and Fajr) in four regions of Mazandaran (Amol , Babol, Sari and Tonkabon) using randomized complete blocks design with four replications during two cropping seasons (2012-2013). Analysis of variance showed sig...

متن کامل

تجزیه پایداری و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه لاین‌های امیدبخش اصلاحی برنج (Oryza sativa L.)

بهبود صفات و ویژگی‌های ارقام بومی و اصلاح‌ شده برنج ایرانی از مهم‌ترین برنامه‌های تحقیقاتی برنج در کشور محسوب می‌شود. در همین ارتباط تعداد هفت لاین خالص اصلاحی منتخب برنج در سه سال (1393 تا 1395) و چهار منطقه تنکابن، آمل، بابل و بهشهر در استان مازندران از نظر پایداری عملکرد و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ‌ها از نظر اغلب صفات از جمله ارتفا...

متن کامل

ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های جدید برنج (Oryza sativa L.) با منشاء ارقام محلی ایرانی

اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای پژوهشگران علوم اصلاح‌نباتات دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و آگاهی از آن به به‌نژادگران کمک می‌نماید تا بتوانند ژنوتیپ‌ها را با دقت بیشتری ارزیابی کرده و ژنوتیپ‌های برتر از نظر پایداری و عملکرد بالا را انتخاب نمایند. در این آزمایش تعداد 13 ژنوتیپ اصلاح‌شده برنج با منشاء ارقام محلی ایرانی همراه با دو رقم هاشمی و صالح به عنوان شاهد در قالب طرح بلوک‌های‌کامل تصادفی با سه ت...

متن کامل

بررسی خصوصیات مورفولوژیک ، کیفی ومرتبط با عملکرد لاین های امیدبخش برنج »(oryza sativa l.)

جهت تعیین مهم ترین خصوصیات مورفولوژیک و کیفی موثر بر عملکرد دانه برنج، آزمایشی در سال زراعی 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. ژنوتیپ های مورد مطالعه شامل 27 لاین امیدبخش برنج و دو رقم والدینی شاهد به نام های سنگ طارم و دیلمانی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های برنج از نظر تمامی صفات مورد مطالعه دار...

15 صفحه اول

بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری بر خصوصیات فیزیکی دانه ژنوتیپ های برنج (Oryza sativa L.) هوازی در منطقه خوزستان

این پژوهش با هدف تعیین نقش رژیمهای مختلف آبیاری بر کیفیت تبدیل دانه ژنوتیپ ­های برنج در استان خوزستان طراحی و اجرا گردید. آزمایش با رژیم آبیاری و ژنوتیپ به صورت کرت‌های یک­بار خرد شده، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و سه تکرار به مدت دو سال (1393 و 1394) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. چهار رژیم آبیاری (1، 3، 5 و 7 روزه) درک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم زراعی ایران

جلد ۷، شماره ۲، صفحات ۱۱۲-۱۲۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023